KEMİKLER GENEL GİRİŞ

              DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ

KEMİKLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER

nOsteoloji; Yunanca

  osteon: kemik, logos: bilim, terimlerinin birleşmesini ifade eder.

n Latince (os) terimi özel kemiklerin isimlendirilmesinde kullanılır. Örneğin; os coxae.

Osteologia  

 nSkeleton axiale

    Kafa kemikleri, vertebralar, kostalar ve sternum

nSkeleton appendiculare

    Üst ve alt ekstremiteleri oluşturan kemikler

nKemiklerin yeni doğandaki sayısı 270, erişkinde ise 206  kadardır.

nKemiklerde bulunan oluşumlar:

n     Corpus: gövde

n     Caput : baş

n     Collum: boyun

nExtremitas proximalis:üst uç

nExtremitas distalis:alt uç

Kemiklerde Yaygın Kullanılan Terimler

 Tüberositas: Kemik üzerindeki geniş pürtüklü                                                    saha

 Tüberkül: Küçük çıkıntı, tümsekcik

 Spina-spinöz: İnce uzun dikenimsi çıkıntı

 Kondil: Uzun kemigin iki ucundaki geniş yuvarlak çıkıntılar

 Epikondil: Kondillerin hemen üzerinde bulunan               daha küçük kemik yapılar. 

Fossa: Çukur,çöküntülü yüzey

Faset: Küçük ve düz eklem yüzeyi

Fasies artikularis: Düzgün eklem yüzeyi

Kaput: Baş

Krista: Keskin kenar

Trokanter: Çıkıntı

Fissura: Yarık

Foramen : Delik

Sulkus: Oluk

Sinüs: Hava ile dolu bosluk

     KEMİĞİN FİZİK ÖZELLİKLERİ

1/3 organik

2/3 inorganik maddelerden oluşur.

organik maddeler kollagen (elastikiyet)

inorganik maddeler kalsiyum ve fosfattan oluşturur. (sertlik-hidroksiapatit kristalleri)

hücreler ve hücreler arası matrixten oluşur.

               İnorganik  Komponent

—Kuru ağırlığının % 65’ini oluşturur.

—Kalsiyum fosfat (%85)

—Kalsiyum karbonat (%10),

—Kalsiyum florid, magnezyum florid, hidroksit ve sulfat bileşikleri ile sodyum ve potasyum oluşturur.

—Kalsiyum ve fosfor hidroksiapatit kristallerini oluştururlar.

       Organik  Komponent

—Kuru ağırlığının % 35’ini oluşturur.

—Kollajen tip I %90-95’i

—Sülfatlı glikozaminoglikanlar

—Proteoglikanlar ve agregatları

—Glikoproteinler

Kemik bir mineral asit içinde uzun bir süre tutulursa tuzlar çıkar, organik madde kalır. Bu işleme dekalsifikasyon denir. Kemik şeklini aynen korur. Ancak eğilip bükülebilir

Yeraltında uzun süre gömülü bir kemiğin bakteriyel faaliyet ile organik kısmı kaybolur. Sadece tuzlar kalır. Bu işleme dekompozisyon denir.  

            Makroskobik yapısına göre

Morfolojik olarak 2 kısımdan oluşur.

Substantia compacta:

    dış kısımdadır

     Havers kanalları

     kanallarda kılcal damarlar

Substantia spongiosa:

     Iç kısımdadır

      trabecula içerir

      kafa kemiklerinde “diploa”

adını alır.

Kompakt kemik                Spongioz kemik

Kemik Dokusunun Yapısal Elemanları

Hücreler

 Osteoprojenitör hücre

 Osteoblast

 Osteosit

 Osteoklast

 Hücrelerarası Matriks

      Organik Matriks

        Mineral tuzları

        Kemik Hücreleri

          Osteoblast

       Osteosit

       Osteoklast

nKemik dokuda dört tip kemik hücresi vardır. Çekirdekli ve stoplazmalı hücre olan osteoprogenitörler, kemiğin iç yapısında; kübik ve prizmatik, iri çekirdekli ve sitoplazmalı hücre olan osteoblastlar, kemiğin büyümesinde ve

nkırılan kemiğin tamirinde; kemiğin esas hücresi olan osteositlerin sitoplazmik uzantıları vardır. Bu hücreler kalsiyumun kemiklerden kana verilmesinde ve kalsiyum konsantrasyonunu düzenlemede görevlidir. Osteoklastlar ise iki ile elli arasında çekirdeği bulunan büyük kemik hücreleridir. Kemik yıkımı ve kemiğin gelişimin- de önemli rol oynarlar.

       Kemik Metabolizmasında Hücrelerin Görevi

nOsteoblastlar: Kemik yapımını sağlar=Osteoblastik aktivite=Osteogenezis

nOsteoklastlar :Kemik yıkımını sağlar= Osteoklastik aktivite= Osteolizis

     Periosteum ve Endosteum

—Kemiğin iç ve dış yüzleri kemiği oluşturan hücrelerden ve bağ dokusundan oluşan tabakalarla örtülüdür.

—

—Endosteum kemiğin içindeki bütün boşlukları örter.

—Periosteum (dışta) ve endosteum (içte) kemik dokusunun beslenebilmesi, büyüyebilmesi ve onarımı için gereklidir.

—Periosteum dışta stratum fibrosum içte stratum osteogenicum ile devam eder.

Kemiklerin fonksiyonları

nDestek

nKoruma

nKan yapımı

nMineral depolama

KEMİĞİN FONKSİYONLARI

nKemikler vücudun sert iskeletini oluştururlar.

nKaslara yapışma yeri olarak hizmet ederler.

nBazı iç organlarını korurlar. Örneğin: Kafatası beyni, columna vertebralis medulla spinalis’i, göğüs kafesi, kalp ve akciğerleri, kalça sentürü üretim organları ve mesaneyi korurlar.

nKan hücrelerini doğuran kemik iliğini içerirler.

nKalsiyum ve fosfor depo ederler.